6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu yabancılar hakkında farklı statüler öngörmüştür. Bunlardan biri Kanunun 91. Maddesinde düzenlenen geçici koruma kapsamında olan yabancılardır. YUKK bu kapsamda olan yabancıları detaylı olarak düzenlememiş, teferruratlı düzenlemenin yönetmelikte yapılacağını belirtmiştir.

Geçiçi Koruma Yönetmeliğinde geçici koruma kavramı; “Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak veya bu kitlesel akın döneminde bireysel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen ve uluslararası koruma talebi bireysel olarak değerlendirmeye alınamayan yabancılara sağlanan korumayı.” Şeklinde tanımlanmıştır. Suriye’de yaşanan iç savaş sebebiyle ülkemize göç eden Suriyelilere-Suriye’den gelmiş olmakla birlikte diğer ülke vatandaşlarına(Filistin, Lübnan vs)- geçici koruma sağlanmaktadır.

Geçici koruma kapsamında olan yabancılara valilikler tarafından geçici koruma kimlik belgesi düzenlenir. Geçici koruma kimlik belgesi verilenlere, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu kapsamında yabancı kimlik numarası da verilir. Geçici koruma kimlik belgesinin şekli ve içeriği Genel Müdürlük tarafından belirlenir, bu belge süreli veya süresiz olarak hiçbir ücrete tabi olmaksızın düzenlenir.

Geçici koruma kimlik belgesi, Türkiye’de kalış hakkı sağlar. Ancak bu belge Kanunda düzenlenen ikamet izni veya ikamet izni yerine geçen belgelere eşdeğer sayılmaz, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanımaz, süresi ikamet izni toplamında dikkate alınmaz ve sahibine Türk vatandaşlığına başvuru hakkı sağlamaz.

Geçici koruma kapsamındaki yabancılara; sağlık, eğitim, iş piyasasına erişim, sosyal hizmetler ve yardımlar ile tercümanlık ve benzeri hizmetler sağlanabilir, geçici koruma kimlik belgeleriyle elektronik haberleşme hizmeti dâhil diğer hizmetler için abonelik sözleşmesi yapabilirler.

Suriyeli geçici koruma statüsü sahipleri, genel itibariyle 11 Nisan 2014 tarih ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile 28 Temmuz 2016 tarih ve 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu sistematiğine tabi olmaktadır. Kitlesel sığınma sonrası ilk yıllarda haklarında çok sınırlı bir spesifik düzenleme bulunan geçici koruma statüsü sahiplerinin çalışma izni sistemi; zamanla 22 Ekim 2014 tarihinde yayınlanan Geçici Koruma Yönetmeliği ve 15 Ocak 2016 tarihinde yayınlanan Geçici Koruma Statüsü Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik sonrası özel bazı düzenlemeye tabi tutulmuştur.

Geçici korunanlar; Geçici Koruma Statüsü Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik’de yer alan iş ve mesleklerde Yönetmeliğin uygun gördüğü hal ve şartlar altında çalışabilir. Çalışma izni muafiyeti kapsamı dışında bulunan geçici koruma sahipleri çalışabilmeleri için çalışma izni başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Geçici korunanlara verilen çalışma izinlerinin süreleri, geçici korumanın süresinden fazla olamaz. Geçici koruma sona erdiğinde, bu kapsamda verilen çalışma izni sona erer. Geçici korunanlara verilen çalışma izni, Kanunda düzenlenen ikamet izinleri yerine geçmez.